Terminy podstawowe
Transport w temperaturze kontrolowanej – przewóz towarów w ustalonym zakresie temperatur. Zapewnia jakość i bezpieczeństwo produktów spożywczych, farmaceutycznych i chemicznych.
Łańcuch chłodniczy – system transportu towarów w kontrolowanej niskiej temperaturze. Zapewnia zachowanie jakości produktów od producenta aż do ostatecznego odbiorcy.
Ciągłość temperatury – utrzymanie stałego zakresu temperatur podczas całego procesu transportu i przechowywania. Zapobiega to pogorszeniu jakości lub utracie właściwości przewożonych produktów.
Rodzaje przewozów w ramach transportu chłodniczego
Transport farmaceutyczny – przewóz produktów leczniczych i medycznych zgodnie z określonymi normami i warunkami. Zapewnia ich bezpieczeństwo, jakość i zgodność z wymogami podczas całego łańcucha dostaw.
Transport spożywczy – przewóz produktów żywnościowych od producenta do konsumenta. Wymaga odpowiednich warunków, takich jak kontrola temperatury, aby zachować świeżość i bezpieczeństwo żywności.
Transport medyczny – przewóz osób lub sprzętu medycznego między placówkami zdrowotnymi. Zapewnia szybką i bezpieczną pomoc medyczną w nagłych przypadkach oraz przewóz pacjentów na badania czy zabiegi.
Technologia i sprzęt wykorzystywane do transportu w temperaturach kontrolowanych
Rejestrator temperatury – urządzenie monitorujące i zapisujące zmiany temperatury w czasie rzeczywistym. Stosowany jest w transporcie i magazynowaniu towarów wymagających kontroli temperatury.
Skrzynia izotermiczna – zabudowa lub pojemnik utrzymujący stałą temperaturę wewnątrz przez określony czas. Stosowana jest w transporcie produktów wrażliwych na zmiany temperatury, takich jak żywność czy leki.
Agregat chłodniczy – urządzenie zapewniające odpowiednią temperaturę w pojazdach i magazynach podczas transportu. Stosowany jest do przewozu produktów wymagających kontrolowanej chłodzenia, np. żywności czy leków.
Sensor temperatury – urządzenie służące do pomiaru i monitorowania temperatury w czasie rzeczywistym. Wykorzystywany jest w transporcie, magazynowaniu oraz systemach automatyzacji.
Pojazdy i systemy w tansporcie chłodniczym
Pojazd chłodniczy – środek transportu wyposażony w system chłodzenia. Utrzymuje niską temperaturę, aby przewozić produkty wrażliwe na ciepło, takie jak żywność czy leki.
Kontener chłodniczy – specjalna zabudowa lub pojemnik wyposażony w system chłodzenia. Utrzymuje stałą niską temperaturę podczas transportu towarów wymagających kontrolowanych warunków, np. żywności czy leków.
Furgonetka izotermiczna – pojazd z izolacją termiczną, który utrzymuje stałą temperaturę wewnątrz. Stosowana jest do przewozu produktów wrażliwych na zmiany temperatury, takich jak żywność czy leki.
Standardy i certyfikacje w transporcie chłodniczym
GDP (Good Distribution Practice) – zbiór standardów zapewniających prawidłowy przepływ produktów leczniczych w łańcuchu dystrybucji. Ma na celu utrzymanie jakości, bezpieczeństwa i zgodności z regulacjami podczas transportu i przechowywania.
HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points) – system identyfikacji, oceny i kontroli zagrożeń związanych z produkcją oraz obrotem żywnością. Skupia się na ustalaniu punktów krytycznych, gdzie można zapobiec zagrożeniom dla zdrowia konsumenta.
Certyfikat ATP – dokument potwierdzający zgodność środowiska transportu z wymaganiami przewozu produktów w kontrolowanej temperaturze. Jest niezbędny dla pojazdów używanych do transportu żywności i leków wymagających utrzymania odpowiednich warunków.
Procesy i procedury obowiązujące transport w temperaturach kontrolowanych
Monitorowanie temperatury – proces ciągłego sprawdzania i rejestrowania temperatury w czasie rzeczywistym. Stosowane jest w transporcie, magazynowaniu i przemyśle, aby zapewnić odpowiednie warunki dla produktów wrażliwych na zmiany temperatury.
Walidacja transportu – proces potwierdzania, że środki transportu i procedury przewozu spełniają określone standardy i wymagania. Zapewnia prawidłowe warunki przechowywania i transportu produktów wrażliwych, np. żywności czy leków.
Utrata ciągłości termicznej – przerwanie stabilności temperatury podczas transportu lub przechowywania towarów. Może prowadzić do pogorszenia jakości produktów wrażliwych na zmiany temperatury.
Plan awaryjny – wcześniej opracowany zestaw działań podejmowanych w sytuacjach kryzysowych. Ma na celu minimalizację ryzyka oraz szybkie i skuteczne przywrócenie normalnych warunków działania.
Produkty i towary w transporcie chłodniczym
Towary łatwo psujące się – produkty, które szybko tracą swoją jakość lub stają się niebezpieczne w określonych warunkach przechowywania lub transportu. Obejmują żywność, leki i inne produkty wrażliwe na zmiany temperatury czy czas.
Leki biologiczne – preparaty lecznicze produkowane z organizmów żywych lub ich komponentów. Stosowane są w leczeniu chorób przewlekłych, autoimmunologicznych oraz nowotworowych, często wymagają specjalnych warunków przechowywania i transportu.
Mrożonki – produkty spożywcze, które zostały szybko zamrożone w celu zachowania świeżości, smaku i wartości odżywczych. Wymagają przechowywania i transportu w niskich temperaturach, aby uniknąć rozmrożenia.
Wyposażenie dodatkowe
Suchy lód – stała forma dwutlenku węgla (CO₂), która sublimuje, czyli przechodzi bezpośrednio z fazy stałej w gazową. Stosowany jest głównie do chłodzenia produktów wrażliwych na zmiany temperatury podczas transportu i przechowywania.
Pakowanie termiczne – metoda zabezpieczania produktów przed zmianami temperatury za pomocą materiałów izolacyjnych. Zapewnia utrzymanie odpowiedniej temperatury podczas transportu i przechowywania.
Temperatura docelowa – określony zakres temperatury, który musi być utrzymany podczas transportu lub przechowywania danego produktu. Zapewnia on zachowanie jakości, bezpieczeństwa i trwałości towaru.
Rozmrażanie – proces stopniowego podnoszenia temperatury zamrożonego produktu do temperatury umożliwiającej jego dalsze użytkowanie lub przetwarzanie. Wymaga odpowiednich warunków, aby zachować bezpieczeństwo i jakość produktu.
Strefa buforowa – obszar lub przestrzeń przeznaczony do tymczasowego przechowywania towarów podczas transportu lub operacji logistycznych. Zapewnia płynność procesów i minimalizuje ryzyko zakłóceń w łańcuchu dostaw.